ลูกเป็นไข้หลังฉีดยา เป็นเรื่องปกติ?

เป็นปัญหาที่ชวนสงสัย ที่คุณพ่อคุณแม่ทั้งมือใหม่และมือเก่าทั้งหลายควรรู้

เชื่อว่ามีคุณพ่อคุณแม่หลายท่านต้องกังวลใจทุกครั้งที่พาลูกน้อยไปฉีดยา ว่าเพราะเหตุผลอะไรนะหรอ? ที่ทำให้ลูกเราเป็นไข้หลังฉีดยาตามมาอ่านกันค่ะ สาเหตุที่ลูกเราถึงเป็นไข้หลังจากฉีดวัคซีน อันที่จริงแล้วจะบอกว่าการเป็นไข้นั้น ถือเป็นหนึ่งในผลข้างเคียงจากวัคซีน ซึ่งพบได้บ่อยและเกิดขึ้นได้หลังจากรับวัคซีนแทบทุกชนิดค่ะ มันเป็นปฏิกิริยาที่เกิดขึ้นได้ และมีที่มาดังนี้ค่ะ

วัคซีน (vaccine) เป็นสารที่กระตุ้นระบบภูมิคุ้มกันของมนุษย์หรือสัตว์ ที่ทำให้ร่างกายสามารถป้องกันจากอาการติดเชื้อเฉพาะอย่างได้ ซึ่งวัคซีนบางชนิดผลิตจากแบคทีเรียหรือไวรัสที่ถูกทำให้หมดฤทธิ์แล้ว หรือทำจากสารพิษที่ถูกทำให้หมดความเป็นพิษแล้ว หลักการทำงานของวัคซีนก็คือ กระตุ้นให้ระบบภูมิคุ้มกันของร่ายกายให้ได้รู้จักกับเชื้อหรือสิ่งแปลกปลอมที่ไม่เคยเจอมาก่อน เพื่อจะได้เรียนรู้ในการรับมือต่อเชื้อชนิดนั้นๆ ซึ่ง แอนติบอดี (antibody) ในร่างกายจะมีหน้าที่จัดการกับเชื้อโรคและสิ่งแปลกปลอมจะเริ่มทำงานทันที และในช่วงที่เจ้าแอนติบอดีกำลังต่อสู้กับเชื้อโรค(ที่อ่อนแรงแล้ว)นั้นเอง จึงทำให้ลูกน้อยเกิดอาการไข้ขึ้น และเมื่อเสร็จสิ้นกระบวนการภาวะข้างเคียงอาการไข้ดังกล่าวก็จะหายไปเองค่ะ โดยปรกติแล้วคือภายในสองถึงสามวัน

วัคซีนที่ได้รับแล้วอาจทำให้ลูกน้อยอาจมีอาการไข้ ได้แก่

• วัคซีนป้องกันโรคคอตีบ-บาดทะยัก-ไอกรน  มีไข้ และอาจเกิดอาการชัก มักเกิดขึ้นภายใน 48 ชั่วโมง หลังรับวัคซีน
• วัคซีนป้องกันโรคหัด-หัดเยอรมัน-คางทูม มีไข้ และผื่นบวมแดงบริเวณที่ฉีด หลังได้รับวัคซีน 5-7 วัน
• วัคซีนป้องกันโรคอีสุกอีใส มีไข้ ปวดบริเวณที่ฉีดและอาจมีผื่นขึ้น
• วัคซีนป้องกันโรคเยื่อหุ้มสมองอักเสบ มีไข้ต่ำๆ ปวดบริเวณที่ฉีดและอาจมีผื่นขึ้น

การดูแลหลังจากเป็นไข้
เด็กแต่ละคนอาจจะมีปฏิกิริยากับวัคซีนในแต่ละชนิดที่ต่างกัน หากสังเกตว่าอาการตัวร้อนเกิดขึ้นหลังจากได้รับวัคซีน คุณพ่อคุณแม่สามารถใช้วิธีเช็ดตัวลดความร้อน โดยใช้น้ำที่อุณหภูมิห้องหรือน้ำอุ่น เช็ดทั่วทั้งตัวด้วยทิศทางสวนกับรูขุมขน และให้ลูกน้อยทานยาลดไข้เมื่อมีอาการ (ไม่ควรทานยาดักก่อนล่วงหน้านะคะ) จากประสบการณ์หลังจากพาลูกไปฉีดวัคซีน บางครั้งที่ฉีดก้ไม่มีไข้ค่ะ แต่ถ้าลูกจะมีไข้ก็ไม่มากค่ะ แม่แอร์รับมือได้ ส่วนใหญ่แล้วหลังจากให้ลูกๆ ทานยาลดไข้วันรุ่งขึ้นก็หายไข้แล้วค่ะ แต่อยากจะฝากบอกอีกนิดนะคะว่าให้คุณพ่อคุณแม่เฝ้าระวังในบางกรณี เช่น การฉีดวัคซีนบางประเภทอย่างไอกรนชนิดเต็มเซลล์ ถ้าลูกมีไข้สูงมากอาจจะทำให้ชักได้ค่ะ กรณีที่ลูกมีอาการผิดปกติ อาการไม่ดีขึ้น คุณพ่อคุณแม่ควรลูกพาไปพบแพทย์ค่ะ