ภูมิแพ้ ขณะท้อง ดูแลอย่างไร

ภาวะภูมิแพ้เกิดได้ทั้งกับเด็กๆ ผู้ใหญ่ รวมไปถึงคุณแม่ที่กำลังตั้งครรภ์ ยิ่งแม่ตั้งครรภ์ต้องระวังเป็นพิเศษ เนื่องจากการเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมนในร่างกาย เป็นผลให้อาการแตกต่างจากก่อนตั้งครรภ์  มีข้อมูลเรื่องภูมิแพ้ของแม่ตั้งครรภ์ที่อ่านมาบอกค่ะ

เหตุผลที่ต้องระวัง ภูมิแพ้ขณะตั้งครรภ์

ฮอร์โมนเอสโตรเจน ที่เพิ่มขึ้นขณะตั้งครรภ์ จะส่งผลให้เกิดการคั่งของเลือดบริเวณเส้นเลือดฝอยในโพรงจมูก ทำให้รู้สึกแน่นจมูก ส่วนฮอร์โมนโปรเจสเตอโรนเอง ก็ทำให้เกิดการหายใจไม่สะดวก ทั้งนี้ อาการจะมากขึ้นตามอายุครรภ์ที่เพิ่มขึ้น โดยเฉพาะภูมิแพ้ระบบทางเดินหายใจ หอบหืดนั้น อาจทำให้เกิดการเสียชีวิตทั้งคุณแม่และลูกได้

ลูกน้อยในครรภ์

เนื่องจากลูกน้อยรับออกซิเจนผ่านทางสายสะดือ หากคุณแม่มีอาการภูมิแพ้ที่รุนแรง ออกซิเจนในเลือดจะลดต่ำลง ทำให้ลูกได้รับออกซิเจนน้อยลงไปด้วย ส่งผลให้ลูก มีการเจริญเติบโตช้า น้ำหนักน้อย, คลอดก่อนกำหนด หรือเสียชีวิตได้หากขาดออกซิเจนรุนแรง (คุณหมอสามารถตรวจดูความผิดปกติได้ด้วยการทำอัลตร้าซาวนด์ ขึ้นอยู่ที่ดุลยพินิจของคุณหมอเป็นสำคัญ)

ดังนั้น คุณแม่ต้องคอยสังเกตถึงอาการ และดูแลตัวเองให้เหมาะสม ห่างจากปัญหา การเจ็บป่วย ที่อาจส่งผลต่อสุขภาพทั้งต่อตัวคุณแม่และลูกน้อย

แบบไหนเรียกว่า ภูมิแพ้

ภูมิแพ้ เป็นโรคที่เกิดจากความผิดปกติของระบบภูมิคุ้มกันของร่างกาย ที่มีปฏิกิริยากับสารก่อภูมิแพ้ที่มีอยู่ในสิ่งแวดล้อม เช่น ละอองเกสร ขนสัตว์ หรืออาหารบางชนิด เช่น อาหารทะเล อาหารประเภทแป้ง ฯลฯ เมื่อหายใจหรือสัมผัส สิ่งเหล่านี้เข้าไปจะทำให้เกิดโรค และมีอาการ มากกว่าคนทั่วไป อาการภูมิแพ้ ส่วนใหญ่ที่เกิดขึ้นคือ อาการจาม น้ำมูกไหล คันตา คันจมูก คันหู หูอื้อ น้ำตาไหล มีเสมหะในคอ ไอ หรือมี ผื่นคัน ในรายที่รุนแรงอาจหอบเหนื่อยด้วย และภูมิแพ้ที่พบได้มากในแม่ตั้งครรภ์ก็คือ

หอบหืด

เป็นภูมิแพ้ ทางระบบทางเดินหายใจ ที่เกิดจากการอักเสบของหลอดลม ทำให้เยื่อบุผนังหลอดลมมีปฏิกิริยากับสารก่อภูมิแพ้ ทำให้เกิดอาการไอ แน่นหน้าอก หายใจมีเสียงหวีด หายใจไม่สะดวก และเหนื่อยง่าย และหอบเหนื่อยได้ง่าย และหากมีอาการบ่อยๆ หรือในรายที่มีอาการรุนแรง ก็อาจทำให้เกิดภาวะขาดออกซิเจน

จมูกอักเสบ 

คุณแม่ที่มีอาการภูมิแพ้ก่อนตั้งครรภ์ มักมีอาการจาม และคันรอบๆ จมูกหรือตา ส่วนอาการที่เกิดขึ้นเมื่อตั้งครรภ์ จะมีอาการคัดจมูก มีน้ำมูกใสๆ เกิดจากเลือดมาหล่อเลี้ยงบริเวณโพรงจมูก และการบวมของเยื่อบุโพรงจมูกขณะตั้งครรภ์ ซึ่งจะเป็นเฉพาะช่วงตั้งครรภ์ อาการจะหายเองใน 2 สัปดาห์หลังคลอด

ผื่นแพ้ผิวหนัง

เป็นภูมิแพ้ที่แสดงอาการทางผิวหนัง คือมีผื่นแดง คัน ผื่นอาจเกิดขึ้นเฉพาะที่ เช่น ใบหน้า คอ ข้อพับบริเวณต่างๆ ตามร่างกาย หรือกระจายไปตามร่างกายส่วนต่างๆ ก็ได้ หากอาการไม่รุนแรงมาก ก็อาจสร้างความรำคาญใจให้คุณแม่หงุดหงิดง่าย สิ่งที่ต้องระวังคือ การติดเชื้อจากแผลถลอกที่คุณแม่เกานั่นเองค่ะ

รู้ทัน ห่างไกล ภูมิแพ้

รู้ทัน
ปกติคุณแม่ที่ตั้งครรภ์ มักมีอาการเหนื่อยง่ายอยู่แล้ว เช่น เดินบ่อยๆ จึงไม่รู้ว่าตัวเองเป็นภูมิแพ้มาก่อน เพื่อสร้างความมั่นใจ และแน่ใจได้ว่าตัวเอง เป็นหรือไม่ ควรปรึกษาคุณหมอ เพื่อวินิจฉัยโรคให้ถูกต้อง โดยส่วนใหญ่คุณหมอจะทำการซักจากประวัติ และการตรวจร่างกาย รวมถึงการทดสอบการแพ้ทางผิวหนัง และรักษาตามอาการด้วยยา (กรณีที่อาการไม่ดีขึ้น) คือใช้การพ่นยาขยายหลอดลมและให้ยาสเตรียรอยด์ โดยใช้ยาดังกล่าวในกรณีจำเป็น เช่น รักษาอาการหอบหืดที่รุนแรง เพราะอาจเพิ่มความเสี่ยง เกิดความผิดปกติ เช่น ภาวะปากแหว่ง ครรภ์เป็นพิษ การคลอดก่อนกำหนด
ห่างไกล
เพื่อป้องกันภูมิแพ้ไม่ให้เกิดอาการที่รุนแรง ส่งผลต่อสุขภาพของคุณแม่และลูกน้อย สิ่งที่ดีที่สุดก็คือ หลีกเลี่ยงสัมผัสสิ่งที่กระตุ้นให้เกิดอาการส่วนคุณแม่ที่ไม่เคยทดสอบภูมิแพ้ก็อย่ากังวลใจไปค่ะ เพราะหากดูแลสุขภาพ ตรวจครรภ์ตามหมอนัดเป็นประจำ และปฏิบัติตามคำแนะนำของคุณหมอก็มั่นใจได้ว่า ถึงเป็นภูมิแพ้ก็ปลอดภัยได้

นอกจากการหาข้อมูลเรื่องภูมิแพ้แล้ว การดูแลสุขภาพให้แข็งแรง นอนหลับพักผ่อนให้เพียงพอ ไม่เครียด ทำจิตใจ ให้สบาย และหมั่นออกกำลังกายเบาๆ อย่างสม่ำเสมอ เพียงเท่านี้ก็ถือว่า ช่วยให้คุณแม่ห่างไกลภูมิแพ้ด้วยตัวเองแบบง่ายๆแล้วค่ะ

แหล่งที่มา:  Mother & Care #105 Vol.9 September 2013 / www.motherandcare.in.th